Ulgi w PIT-37 – co można odliczyć od podatku i dochodu w deklaracji podatkowej osób fizycznych

W jaki sposób wskazać przysługujące ulgi w PIT-37?

W celu skorzystania z ulg i odliczeń musisz nie tylko prawidłowo uzupełnić sam formularz PIT-37, ale również wymagane załączniki.

Składki ZUS i zdrowotne pomniejszają twój podatek i dochód już po uzupełnieniu samego zeznania. Pozostałe ulgi i odliczenia wymagają przedłożenia załącznika PIT/O.

W przypadku ulgi odsetkowej konieczne będzie również uzupełnienie PIT/D oraz PIT-2K w pierwszym roku korzystania z tej formy obniżania dochodu. Przeczytaj więcej o informacjach dotyczących ulg podatkowych w PIT 2024 w PITax.pl.

Ulga prorodzinna (ulga na dzieci)

Ulga prorodzinna przeznaczona jest dla rodziców, opiekunów prawnych oraz rodziców zastępczych. Możesz skorzystać z niej, nawet jeśli dziecko urodziło się lub znalazło pod twoją opieką w czasie trwania roku podatkowego. W takiej sytuacji jej wysokość obliczana jest proporcjonalnie.

Kwota ulgi podatkowej prorodzinnej obniża wysokość podatku należnego do zapłaty i wynosi:

• 92,67 zł miesięcznie na pierwsze i drugie dziecko, czyli rocznie po 1 112,04 zł na każde dziecko,
• 166,67 zł miesięcznie na trzecie dziecko, czyli rocznie 200,04 zł,
• 225 zł miesięcznie na czwarte i kolejne dzieci, czyli rocznie po 2 700 zł na dziecko.

Nie każdy rodzic, opiekun prawny czy rodzina zastępcza ma prawo do skorzystania z ulgi. Ty również nie będziesz mógł obniżyć dzięki niej swojego podatku, jeśli:

• w ciągu całego roku, podczas którego byłeś w związku małżeńskim, wasze wspólne dochody przekroczyły 112 000 zł,
• w ciągu całego roku, podczas którego nie byłeś cały czas w związku małżeńskim, twoje dochody przekroczyły 56 000 zł,
• będąc rodzicem samotnie wychowującym dziecko, osiągnąłeś w ciągu roku dochody przekraczające 112 000 zł.

Począwszy od rozliczenia PIT za 2023 r. limit dochodowy nie odnosi się do rodziców lub opiekunów prawnych dziecka z orzeczoną niepełnosprawnością.

Odliczenie składek na ubezpieczenia zdrowotne

Osoby rozliczające się na formularzu deklaracji PIT-37 nie mogą obniżyć podatku o wartość składek na ubezpieczenie zdrowotne. Ograniczona możliwość odliczenia składek zdrowotnych przysługuje wyłącznie podatnikom podatku liniowego (do limitu 10 200 zł rocznie), ryczałtowcom (50% zapłaconych składek od przychodu) oraz osobom rozliczającym się w formie karty podatkowej (19% uiszczonych składek od przychodu).

Ulga aktywizacyjna

Ulga aktywizacyjna dostępna jest dla osób fizycznych, które zawarły przed 1 stycznia 2007 r. umowę aktywizacyjną z osobą bezrobotną (np. opiekunką dla dziecka). W takim wypadku masz prawo odliczyć od podatku składki na ubezpieczenia społeczne, które zapłaciłeś samodzielnie (z własnych środków).

Aby skorzystać z ulgi, zawarta umowa musi zostać zarejestrowana w urzędzie pracy, a wydatki być udokumentowane. Zachowaj więc dla celów dowodowych potwierdzenia przelewów na konto ZUS.

Aby ująć ulgę aktywizacyjną w PIT-37 w roku podatkowym, za który składasz zeznanie, musi upłynąć 12 miesięcy nieprzerwanego trwania umowy zawartej z osobą bezrobotną.

Ulga odsetkowa

Ulga odsetkową przysługiwać ci będzie, jeśli w latach 2002-2006 zaciągnąłeś kredyt mieszkaniowy. Masz wówczas możliwość odliczyć od dochodu wydatki związane z koniecznością spłaty odsetek. Spłata nie może trwać jednak dłużej niż do 31 grudnia 2027 r.

Odliczeniu podlegają wydatki związane ze spłatą:

• kredytu mieszkaniowego,
• kredytu zaciągniętego na spłatę kredytu mieszkaniowego,
• kolejnych kredytów zaciągniętych na potrzeby spłaty poprzednich.

Pamiętaj, że nie mogą być to kredyty prywatne, lecz wyłącznie te, których udzieliły podmioty uprawnione do tego przez prawo bankowe i przepisy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

Składki ZUS

W deklaracji PIT-37 możesz odliczyć od dochodu składki ZUS (rentowe, emerytalne, chorobowe i wypadkowe), które w roku podatkowym, za który składasz zeznanie, płatnik (pracodawca) potrącił z twojego wynagrodzenia.

Wysokość składek ZUS wykazana jest w otrzymanym PIT-11 lub PIT 40A/PIT-11. Możliwość ich odliczenia ograniczona jest wyłącznie kwotą dochodu.

Odliczenie darowizny

Składając deklarację PIT-37 możesz odliczyć od dochodu darowizny, które przekazałeś w roku podatkowym, za który składasz zeznanie. Warunkiem jest, aby były to darowizny:

• na cele działalności pożytku publicznego,
• na cele kultu religijnego,
• na cele krwiodawstwa (rekompensata pieniężna wynosi 130 zł za każdy litr pobranej krwi),
• w formie materiałów dydaktycznych (nie starszych niż 12 lat) przekazanych publicznym szkołom zawodowym na cele kształcenia zawodowego,
• w formie tabletów i laptopów (nie starszych niż trzy lata) dla organów prowadzących placówki oświatowe i organizacji pożytku publicznego,
• na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą.

Od dochodu możesz odliczyć darowiznę do wysokości stanowiącej 6 proc. twoich dochodów, wykazanych w deklaracji PIT-37. Wyjątkiem są darowizny na cel kościelnej działalności charytatywno-opiekuńczej – w tym wypadku możesz odliczyć całą przekazaną kwotę.

Uwzględnić możesz tylko darowizny udokumentowane. W przypadku tych pieniężnych  będzie to np. potwierdzenie przelewu, natomiast te niepieniężne wymagają stworzenia dokumentu, w którym wskazany będzie darczyńca i obdarowany. Ponadto musi być podana wartość darowizny i potwierdzenie, że obdarowany ją przyjął.

Jeśli jesteś honorowym dawcą krwi – wystarczające będzie natomiast zaświadczenie z centrum krwiodawstwa.

Ulga rehabilitacyjna

Ulga rehabilitacyjna przysługuje zarówno osobom z niepełnosprawnością, jak i tym, na których utrzymaniu pozostają takie osoby. W drugim z wymienionych przypadków ważne jest, by dochody osoby z niepełnosprawnością były niższe niż 19 061,28 zł.

Wydatki, jakie mogą obniżyć twój dochód to te związane z:

• adaptacją i wyposażeniem mieszkania lub budynku,
• przystosowaniem pojazdów mechanicznych,
• zakupem i naprawą sprzętu, urządzeń i narzędzi rehabilitacyjnych lub ułatwiających czynności życiowe,
• zakupem wydawnictw i materiałów szkoleniowych;
• opłaceniem turnusu rehabilitacyjnego,
• opłaceniem pobytu i zabiegów rehabilitacyjne w zakładach: lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej, opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych,
• opłaceniem przewodników osób niewidomych i z niepełnosprawnością ruchową (w wysokości do 2 280 zł),
• utrzymaniem psa asystującego (w wysokości do 2 280 zł),
• opieką pielęgniarską i usługami opiekuńczymi,
• opłaceniem tłumacza języka migowego,
• opłaceniem uczestnictwa w koloniach i obozach osób do 25 roku życia,
• zakupem leków (do wysokości poniesionych wydatków pomniejszonych o kwotę 100 zł),
• przewozem na zabiegi rehabilitacyjno-lecznicze,
• użytkowaniem samochodu osobowego (w wysokości do 2 280 zł),
• przejazdem środkami transportu publicznego w czasie pobytu na turnusie rehabilitacyjnym,
• przejazdem środkami transportu publicznego w czasie pobytu w zakładach: lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej, opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych,
• przejazdem środkami transportu publicznego w czasie pobytu na kolonii lub obozie osoby do 25. roku życia.

Zwrot nienależnie pobranych świadczeń

Konieczność zwrotu nienależnie pobranych świadczeń ma miejsce wówczas, gdy pobierałeś  np. zasiłek przedemerytalny, zasiłek dla bezrobotnych lub rentę, gdy nie byłeś do tego uprawniony.

Ponieważ wpłynęły one na wysokość twojego dochodu do opodatkowania – masz prawo ich odliczenia. Warunkiem jednak jest, by nie zostały uprzednio potrącone przez płatnika.

Ulga na Internet

Z ulgi na Internet możesz obecnie skorzystać wyłącznie w dwóch następujących po sobie latach. Odliczyć możesz wydatki związane z korzystaniem z Internetu do wysokości 760 zł.

Pamiętaj, że możesz odjąć od dochodu nie tylko te koszty, które ponosisz w związku z korzystaniem z Internetu w miejscu zamieszkania. Prawo do ulgi zachowujesz także, jeśli korzystasz z sieci bezprzewodowej, w kafejce internetowej, czy w telefonie komórkowym.

Podstawą do odliczenia jest udokumentowanie wydatku (mogą to być np. faktury). Choć posiadanie dokumentów tego typu nie jest to obowiązkiem, to stanowią jedyne potwierdzenie poniesionych wydatków w razie kontroli urzędu skarbowego.

Ulga termomodernizacyjna

Rozliczając PIT-37 możesz skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej, jeśli w roku podatkowym, za który składasz zeznanie, poniosłeś wydatki związane z pracami termomodernizacyjnymi w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, którego jesteś właścicielem lub współwłaścicielem.

Od dochodu możesz odliczyć aż 53 000 zł, pod warunkiem, że prace ukończone zostaną w ciągu trzech lat i są udokumentowane fakturą VAT. Jeśli wysokość twojego dochodu nie pozwala na odliczenie wszystkich wydatków (w ramach limitu), mogą być odliczane przez sześć kolejnych lat.

Ulga termomodernizacyjna obejmuje wydatki związane z:

• zakupem materiałów budowlanych wykorzystywanych do docieplenia i zabezpieczenia przed wilgocią (oraz wykonanie tych usług),
• wykonaniem przyłączy do sieci gazowej i ciepłowniczej,
• zakupem i montażem pompy ciepła, kolektorów słonecznych, paneli fotowoltaicznych (wraz z osprzętem),
• wykonaniem analizy termograficznej budynku, ekspertyzy ornitologicznej i chiropterologicznej,
• wykonaniem audytu energetycznego i dokumentacji projektowej przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych,
• zakupem i montażem kondensacyjnego kotła olejowego i gazowego,
• zakupem i montażem wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• demontażem źródła ciepła na paliwa stałe,
• zakupem kotła na paliwa stałe (spełniającego wymogi ekoprojektu),
• zakupem stolarki okiennej i drzwiowej (w tym wymiana stolarki zewnętrznej),
• zakupem węzła cieplnego z programatorem temperatury,
• zakupem zbiornika na gaz i olej,
• zakupem materiałów budowlanych wchodzących w skład: instalacji ogrzewczych, przygotowania ciepłej wody użytkowej, systemu ogrzewania elektrycznego,
• wymianą elementów już istniejącej (lub wykonanie nowej wewnątrz budynku) instalacji ogrzewczej i przygotowującej ciepłą wodę użytkową,
• uruchomieniem i regulacją źródła ciepła (wraz z analizą spalin),
• regulacją i równoważeniem instalacji hydraulicznej.

Odliczenie wpłat na IKZE

Kwota wpłat na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego), jaką możesz odliczyć od dochodu, zmienia się każdego roku.

Informacje o limicie wpłat na IKZE na rok następny, znajdują się w Obwieszczeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej i wynoszą 1,2-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego.

Zgodnie z ostatnim Obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej limit wpłat w roku 2023 wynosi (dla osób nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej) 8 322 zł, zaś w przypadku przedsiębiorców jest to limit wynoszący 12 483 zł. Tę kwotę będziesz mógł odliczyć od dochodu w deklaracji PIT składanej w roku 2024 za rok 2023.

Każda osoba fizyczna, która rozlicza swoje dochody w deklaracji PIT-37 ma możliwość skorzystania z ulg i odliczeń. Jedne obniżają dochód w inne podatek. Skorzystanie z wybranych ulg i odliczeń uwarunkowane jest poniesionymi wydatkami w roku podatkowym, za który składasz zeznania, choć i od tej reguły są odstępstwa (co ma miejsce przy ulgach na zasadach praw nabytych).

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910800350/U/D19910350Lj.pdf, dostęp: 01.08.2022 r.;
2. Formularz deklaracji PIT-37, https://www.podatki.gov.pl/pit/formularze-do-druku-pit/#PIT-37, dostęp: 01.08.2022 r.;
3. Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 5 listopada 2021 r. w sprawie wysokości kwoty wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego w roku 2022, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20210001055, dostęp: 01.08.2022 r.